“Find your voice and inspire others to find theirs.”

Laat ik meteen maar beginnen met de achtste habit voor effectief leiderschap die Stephen Covey pas veel later toevoegde aan de zeven. Dit achtste principe maakt van de leider een bevlogen en inspirerend leider die anderen uitnodigt ook te leren en te ontdekken, zodat zij ook bijdragen aan de missie en visie van de organisatie. Alleen dan wordt een organisatie sterker en niet meer afhankelijk van die ene leider, maar van de samenwerking in het team. En hiervoor is in mijn opinie een psychologisch veilige omgeving onontbeerlijk.

Covey heeft hierin gezien dat de leider een coachende en ondersteunende rol vervult om de missie en visie van een organisatie te realiseren. Het gaat om de betekenis van de organisatie in de samenleving of economie en niet om macht of ego van de leider of de cijfermatige eindresultaten.

Het boek The seven habits of highly effective people van Stephen Covey is zonder twijfel een van de bekendste boeken over leiderschap. In dit boek deelt Covey zijn visie over de factoren, die alle succesvolle mensen gemeen hebben. Goed leiderschap en effectiviteit begint bij jezelf. Dat is de belangrijkste les die Covey ons leert.

Het is niet voor niets dat de eigenschappen die Covey ons leert, nog steeds toepasbaar zijn en een kapstok zijn voor leidinggevenden. Wat zijn die zeven ‘habits’ nou precies? Ik noem ze hier gelijk inclusief nummer acht die wat mij betreft niet mag ontbreken in het rijtje.

De eerste drie gaan over de eigen persoonlijkheid. Hier ligt de basis voor leiderschap. Pas als de basis op orde is, kan een mens als leider functioneren. Daarna kan de leider werken aan het doel dat voor de organisatie centraal staat. Die drie eigenschappen gaan allemaal over de samenwerking als team. Dan wordt afgesloten met de laatste 2 eigenschappen die gaan over vernieuwing.

1. Wees proactief

Wees je bewust van hoe je ergens op reageert. Wees de thermostaat en niet de thermometer. Deze laatste is altijd afhankelijk van de externe omstandigheden wat maakt dat je met alle winden meewaait.

2. Begin met het eind in gedachten

Als team neem je samen de verantwoordelijkheid op je om gezamenlijk achter de teamdoelen te staan en hieraan te werken. Jij als leider initieert momenten om dit samen helder te krijgen.

3. Belangrijke zaken eerst

Om effectief te zijn moet je als leider prioriteiten stellen. De juiste focus op de juiste dingen die bijdragen aan het resultaat en de teamdoelen. Persoonlijk vind ik het uiterst belangrijk dat een van de focusgebieden van een leider altijd gericht moet zijn op werken aan de basis van vertrouwen in het team. Het is de basis voor goed teamwork en daarmee goede resultaten.

4. Denk win-win

De competentie luisteren is niet bedoeld om te reageren maar om te leren. Span je in om de wensen en belangen van anderen te begrijpen. Neem samen besluiten waar iedereen achter kan staan. Dit betekent dat je soms langzamer moet gaan voor je gevoel. Maar door eerst te vertragen zul je op de termijn effectiever en sneller zijn.

5. Eerst begrijpen, dan begrepen worden

Pas wanneer je daadwerkelijk begrijpt wat de ander wil zeggen, ontstaat er goede communicatie. Een goede leider kan objectief waarnemen; even ‘boven de situatie vliegen’ voor een helikopterview. Dan werk je ook in termen van win-win.

6. Creëer synergie

Synergie is een lastig begrip. De eenvoudige uitleg is 1+1=3. Wanneer je als leider en de mensen waarmee je samenwerkt alle competenties samenbrengt, dan ontstaat samenwerking aan een hoger doel. Door de diverse belangen samen te brengen en te bekijken ontstaan nieuwe inzichten met nieuwe en betere oplossingen. Dan ontstaat er echt teamwork.

7. Houd de zaag scherp

Covey koppelt hier een anekdote aan van een boswachter, die al uren aan het zagen is. Hij wil niet stoppen om de zaag weer scherp te maken, omdat hij nog veel meer hout moet zagen. Met andere woorden, hij heeft haast, stress en overziet daardoor niet meer de gehele situatie. Tijd nemen om de zaag te slijpen zal leiden tot een kortere doorlooptijd en minder schade dan doorgaan op de bestaande weg. Leiders worden hier opgeroepen tot reflectie. Zowel op het eigen functioneren als op die van het team. Regelmatig zal de zaag opnieuw moeten worden onderhouden, vernieuwd of vervangen om de missie en visie te realiseren.

Ondersteun en inspireer

Het gaat om de betekenis van de organisatie in de samenleving of economie en niet om macht of ego van de leider of de cijfermatige eindresultaten. Ondersteun en inspireer anderen door een coachend leider te zijn.

Effectief leiderschap ontwikkelen is belangrijk voor organisaties aangezien het betekent dat leiders de leiderschapsstijl toepassen die nodig is voor de situatie. Op deze manier kunnen leiders het maximale uit hun teams halen én de organisatiedoelen behalen. Een aantal psychologische factoren en eigenschappen die belangrijk zijn voor effectief leiderschap:

• Het begint bij de leiders zelf: het is belangrijk dat leiders zich bewust zijn van hun sterke en zwakke punten, zelfverzekerd zijn en beslissingen durven nemen.
• Vervolgens is het belangrijk dat leiders hun visie en doelen effectief kunnen communiceren om zo werknemers te inspireren en te motiveren.
• Tenslotte is het belangrijk dat leiders het grotere geheel kunnen zien en problemen vanuit verschillende perspectieven kunnen bekijken om zo de beste keuze te maken.

Daarbij pleit Patrick Lencioni in zijn boek De 5 frustraties van teamwork voor een basis van vertrouwen met je team door elkaar beter te leren kennen en je als leider kwetsbaar op te stellen.

In de blog Teamontwikkeling: hoe zorg je voor een goed functionerend team vertel ik je alle ins en outs over een goed functionerend team.

Meer tips over leidinggeven vind je in mijn gratis e-book welke je hier kunt downloaden https://jeteamoporde.nl/e-book/